การฉีดวัคซีนโควิด 19 มีผลต่อการทำเด็กหลอดแก้วหรือไม่

22 ก.พ. 2022

ในยุคโควิดที่ใครหลายคนจะต้องป้องกันด้วยวัคซีนโควิด ทำให้เกิดคำถามมากมาย โดยเฉพาะคำถามที่เกี่ยวกับสุขภาพ ในกลุ่มคนผู้มีบุตรยาก อาจจะมีคำถามเช่นกัน อย่างในคนที่มีแผนจะทำ “เด็กหลอดแก้ว” ก็ยังสงสัยอยู่ว่า ถ้าฉีดวัคซีนโควิด 19 ไปแล้ว จะมีผลต่อการทำเด็กหลอดแก้วหรือไม่ ครั้งนี้ทางบทความจึงถือโอกาสนำเอาข้อมูลรายละเอียดส่วนนี้มาไขข้อข้องใจกัน

เด็กหลอดแก้ว คืออะไร?

เด็กหลอดแก้ว คือ เทคโนโลยีทางการแพทย์ เพื่อให้คนที่มีบุตรยาก สามารถมีบุตรได้โดยการผสมเทียม ช่วยเพิ่มโอกาสให้การมีบุตรนั้นสูงขึ้น การทำเด็กหลอดแก้วบางครั้งถูกเรียกว่า IVF ซึ่งมาจากชื่อเต็มคือ In Vitro Fertilization 

หลักการของเด็กหลอดแก้วคือ นำไข่และอสุจิทำการปฏิสนธิภายนอกร่างกาย ภาชนะที่ใช้จะเป็นจานแก้ว หรือหลอดทดลองในห้องปฎิบัติการ จึงเป็นที่มาของคำว่าเด็กหลอดแก้ว จากนั้นเมื่อเกิดเป็นตัวอ่อนแล้ว จะถูกส่งกลับเข้าไปในมดลูกเพื่อตั้งครรภ์ต่อไปตามลำดับ 

การเตรียมตัวก่อนทำเด็กหลอดแก้ว

แน่นอนว่าก่อนการทำเด็กหลอดแก้ว คู่สมรสทั้งฝ่ายหญิงและฝ่ายชายจะต้องเตรียมร่างกายให้พร้อม เพื่อให้เซลล์ไข่และอสุจิมีความสมบูรณ์แข็งแรง เหมาะสำหรับการนำมาปฏิสนธิได้อย่างสมบูรณ์ ที่สำคัญด้านร่างกายฝ่ายหญิง ซึ่งต้องเตรียมพร้อมสำหรับตั้งครรภ์ด้วยเช่นกัน เพราะต้องมีการนำตัวอ่อนกลับเข้าไปฝังตัวที่มดลูกและเจริญเติบโตในครรภ์ต่อไป โดยการเตรียมตัวของฝ่ายหญิงและฝ่ายชายเป็นดังนี้

ฝ่ายหญิง

• หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เกิดความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ 
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• งดสูบบุหรี่ และหลีกเลี่ยงการรับควันบุหรี่
• หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและอาหารที่มีน้ำตาลสูง
• รับประทานอาหารที่มีสารอาหารชนิดโปรตีนให้เพียงพอ
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อย 1.5-2 ลิตร/วัน
• ควบคุมน้ำหนัก แต่ต้องหลีกเลี่ยงการออกกำลังหนักๆ 

ฝ่ายชาย

• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• งดสูบบุหรี่ อย่างน้อย 3 เดือนก่อนการรักษา และหลีกเลี่ยงการรับควันบุหรี่
• หลีกเลี่ยงการสวมใส่กางเกงชั้นในที่แน่นเกินไป
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มกาเฟอีน
• งดเข้าซาวน่าและแช่น้ำอุ่น
• หลีกเลี่ยงการติดเชื้อ
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เกิดความเครียด
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

ข้อควรปฏิบัติเบื้องต้นเกี่ยวกับการเตรียมตัวก่อนทำเด็กหลอดแก้วนั้น ไม่ได้ระบุในเรื่องของการหลีกเลี่ยงการฉีดวัคซีนใดๆ รวมถึงวัคซีนโควิด 19 ทั้งนี้ผู้ที่มีแผนจะเข้ารับการรักษาหรือทำเด็กหลอดแก้วนั้น หากได้รับวัคซีนอื่นๆ อาจต้องปรึกษาแพทย์เป็นกรณีพิเศษเพิ่มเติม

วัคซีนโควิด 19 ทำงานกับร่างกายอย่างไร?

ในเรื่องของวัคซีนโควิด 19 ซึ่งมีหลากหลายชนิดด้วยกัน อาทิ ชนิดเชื้อตาย ชนิดเวกเตอร์ ชนิด mRNA ฯลฯ กลไกการทำงานอาจแตกต่างกันออกไปในรายละเอียด แต่โดยรวมแล้ววัคซีนโควิด 19 จะทำการกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ทำงาน เพื่อปกป้องเชื้อไวรัสโควิด 19 อวัยวะที่ได้รับผลจากวัคซีนโควิด คือเม็ดเลือดขาว รวมถึงอวัยวะที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันอื่นๆ ส่วนอวัยวะสืบพันธุ์หรืออวัยวะที่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์นั้นยังไม่พบข้อมูลว่าวัคซีนโควิด 19 จะส่งผลแต่อย่างใด แต่ทั้งนี้ก็เป็นเรื่องที่ผู้มีแผนที่จะทำเด็กหลอดแก้วต้องปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมด้วยเช่นกัน

ฉีดวัคซีนโควิด 19 ระหว่างตั้งครรภ์ได้หรือไม่?

สำหรับผู้ที่อยู่ระหว่างตั้งครรภ์ ไม่ว่าจะเป็นการตั้งครรภ์ธรรมชาติ หรือตั้งครรภ์จากการทำเด็กหลอดแก้ว สามารถเข้ารับวัคซีน 19 ได้ ที่ผ่านมาก็มีผู้ที่อยู่ระหว่างตั้งครรภ์จำนวนหนึ่งเข้ารับวัคซีนโควิด 19 ทั้งยังถูกจัดให้เป็นกลุ่มเสี่ยงที่ควรได้รับวัคซีนโควิดโดยเร็วอีกด้วย 

ติดเชื้อโควิด 19 ระหว่างตั้งครรภ์ จะเป็นอย่างไร?

กรณีที่หญิงสาวอยู่ระหว่างตั้งครรภ์และมีการติดเชื้อโควิด 19 โอกาสที่เชื้อจะถูกส่งไปยังลูกในครรภ์มีอัตรา 2-5% อีกทั้งยังมีโอกาสคลอดก่อนกำหนด 15.1% และมีโอกาสครรภ์เป็นพิษ นอกจากนี้ผู้หญิงตั้งครรภ์ไม่สามารถรับยาฟาวิพิราเวียร์ที่ใช้สำหรับรักษาโควิด 19 ได้ เป็นเหตุผลให้หญิงตั้งครรภ์ควรได้รับวัคซีนโควิด 19 เพื่อป้องกันการติดเชื้อ โดยสามารถตั้งครรภ์ได้ต่อไป 

ฉีดวัคซีนโควิด 19 ทำให้มีบุตรยากหรือไม่?

โอกาสการมีบุตรนั้น มีส่วนในการทำเด็กหลอดแก้ว เพราะไข่และอสุจิจะต้องแข็งแรงเพื่อการปฏิสนธิให้ได้ตัวอ่อน จากข้อมูลเบื้องต้น ยังไม่พบว่าวัคซีนโควิด 19 นั้นมีผลทำให้มีบุตรยากแต่อย่างใด อาจหมายความว่าวัคซีนโควิด 19 ไม่ได้มีผลต่อไข่และเชื้ออสุจิ ส่วนคนที่กำลังจะทำเด็กหลอดแก้ว ซึ่งต้องดูแลร่างกายให้เซลล์ไข่และเชื้ออสุจิสมบูรณ์แข็งแรง ก็สามารถรับวัคซีนโควิด 19 ได้

ฉีดวัคซีนโควิด 19 มีผลต่อการตั้งครรภ์หรือไม่?

แม้จะเป็นการทำเด็กหลอดแก้ว แต่ก็ต้องมีการตั้งครรภ์ ดังนั้นจึงมีคำถามอยู่ว่าถ้าฉีดวัคซีนโควิด 19 แล้ว จะมีผลต่อการตั้งครรภ์หรือไม่ เบื้องต้นแล้วยังไม่พบข้อมูลว่าวัคซีนทำให้เกิดปัญหาต่อการตั้งครรภ์ อาจหมายความว่าวัคซีนโควิด 19 ไม่ได้ส่งผลต่อมดลูก ซึ่งเป็นบริเวณที่ตัวอ่อนต้องฝังตัวและเจริญเติบโตในครรภ์มารดาต่อไป 

จากข้อมูลเบื้องต้นพบว่า วัคซีนโควิดไม่ส่งผลต่อการตั้งครรภ์ และไม่ส่งผลต่อการมีบุตร รวมถึงการเตรียมตัวก่อนทำเด็กหลอดแก้ว ก็ไม่ได้มีข้อบ่งชี้ว่าจะต้องหลีกเลี่ยงวัคซีน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นเพื่อความปลอดภัยที่สุด สำหรับคนที่มีแผนจะเข้ารับการรักษาภาวะการมีบุตรยาก ด้วยการทำเด็กหลอดแก้ว ก็ควรเข้าปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม ซึ่งจากที่ผ่านมาจะพบว่าส่วนใหญ่แล้ว การได้รับวัคซีนป้องกันการติดเชื้อโควิดก่อนการตั้งครรภ์ย่อมเป็นเรื่องที่ดีกว่า